Wyłączenie prawa do świadczeń z tytułu wypadku pracy
Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw publicznychz dnia 26 listopada 2013 r,
Dotyczy: Wyłączenie prawa do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy
Syg. akt.I UK 265/13
Legalis, Numer 1061605
Teza
Sentencja
Sąd Najwyższy w sprawie z odwołania Jana J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł. z udziałem zainteresowanego Kościoła - Zboru w K. o prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 listopada 2013 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 9 sierpnia 2012 r., sygn. akt VII Ua 69/12, odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Ł. oddalił apelację Jana J. od wyroku z dnia 27 marca 2012 r., którym Sąd Rejonowy w Ł. oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 27 grudnia 2010 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. odmawiającej prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 13 marca 2010 r.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku wnioskodawca zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: „ustawa wypadkowa”), przez przyjęcie jego wadliwej wykładni, że stan jezdni nie stanowi współprzyczyny wypadku z 13 marca 2010 r., lecz nastąpił z wyłącznej winy wnioskodawcy na skutek rażącego niedbalstwa.
Wskazując na powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu pierwszej instancji i orzeczenie co do istoty sprawy przez uwzględnienie apelacji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonych wyroków i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżący uzasadnił jej oczywistą zasadnością oraz występowaniem istotnego zagadnienia prawnego wymagającego zajęcia przez Sąd Najwyższy stanowiska odnośnie do wykładni art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej i odpowiedzi na pytanie, czy na pojęcie rażącego niedbalstwa nie ma wpływu zły stan jezdni, a zatem przyczynienie się zarządcy dróg do powstałego wypadku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odwołanie się do przesłanki istnienia potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów wymaga wykazania, że określony przepis prawa, mimo że budzi poważne wątpliwości (ze wskazaniem, na czym te poważne wątpliwości polegają), nie doczekał się wykładni, bądź że jego niejednolita wykładnia wywołuje rozbieżności w orzecznictwie sądów, które należy przytoczyć (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2002 r., III CKN 570/01, OSNC 2002 nr 12, poz. 151 i z dnia 15 października 2002 r., II CZ 102/02, niepublikowane). Nie istnieje potrzeba wykładni przepisów prawa, jeżeli Sąd Najwyższy wyraził swój pogląd we wcześniejszym orzecznictwie, a nie zachodzą okoliczności uzasadniające zmianę tego poglądu. Ponadto rozstrzygnięcie wątpliwości interpretacyjnych nie może się sprowadzać do odpowiedzi na zarzuty skarżącego skierowane pod adresem zaskarżonego orzeczenia ani też do odpowiedzi na wątpliwości skarżącego, które można wyjaśnić za pomocą obowiązujących reguł wykładni bądź w drodze prostego zastosowania przepisów (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego dnia 16 stycznia 2003 r., I PK 230/02, OSNP-wkładka 2003 nr 13, poz. 5).
Formułowana przez skarżącego wątpliwość została już rozstrzygnięta w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym wyjaśniono, że po pierwsze - określenie „naruszenie przepisów spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa” wskazuje, iż zamiar w przypadku winy umyślnej lub możliwość i obowiązek przewidywania w przypadku winy nieumyślnej dotyczą naruszenia przepisów, a nie skutków zdarzenia, zaś zakwalifikowanie zawinienia jako zwykłego czy też rażącego niedbalstwa uzależnione jest od okoliczności faktycznych (tak w wyrokach z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 687/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 658 i z dnia 15 listopada 2000 r., II UKN 43/00, OSNAPiUS 2002 nr 11, poz. 273); po drugie - nieprawidłowa technika jazdy samochodem i nienależyta obserwacja drogi, wynikające z nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego, będące wyłączną przyczyną wypadku drogowego mającego charakter wypadku przy pracy, mogą być ocenione jako naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego wskutek rażącego niedbalstwa i stanowić podstawę wyłączenia prawa ubezpieczonego do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego (art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej - por. wyrok z dnia 4 grudnia 2008 r., II UK 106/08, OSNP 2010 nr 11-12, poz. 143); po trzecie - niedostosowanie prędkości jazdy do warunków na drodze i w ruchu jest kategorią stanowiącą punkt odniesienia w ocenie winy, w tym rażącego niedbalstwa, na gruncie ustawy wypadkowej; przekroczenie prędkości lub jej niedostosowanie do warunków na drodze nie wystarcza do przyjęcia rażącego niedbalstwa wówczas, gdy nie było wyłączną przyczyną wypadku (por. wyrok z dnia 18 lipca 2012 r., I UK 69/12).
Swoją wątpliwość skarżący formułuje w oderwaniu od stanu faktycznego sprawy, zgodnie z którym jedyną (wyłączną) przyczyną przedmiotowego wypadku było niedostosowanie przez skarżącego „bezpiecznej prędkości” do warunków panujących na drodze, za co został skazany wyrokiem karnym.
Z tych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989 § 2 KPC.
